Trong hơn 600 DN công bố BCTC quý I/2012 có 90 DN thua lỗ, gần 50% có lợi nhuận giảm so với cùng kỳ năm trước và tính trung bình lợi nhuận của DN đã giảm khoảng 24%.
Bí mật của lợi nhuận kỷ lục
Thống kê 611 doanh nghiệp đang niêm yết đã công bố báo cáo tài chính quí 1 cho thấy có đến 90 doanh nghiệp thua lỗ, gần 50% có lợi nhuận giảm so với cùng kỳ năm trước và tính trung bình lợi nhuận của doanh nghiệp đã giảm khoảng 24%.
Trong bối cảnh khó khăn đó vẫn có nhiều doanh nghiệp “lội ngược dòng” thu được lợi nhuận cao. Các doanh nghiệp này thường thuộc ngành nghề cơ bản và sản phẩm ít chịu ảnh hưởng bởi biến động kinh tế hoặc có lợi nhuận đột biến từ hoạt động tài chính.
Lợi nhuận quí 1 của Vinamilk (VNM) đạt 1.270 tỉ đồng, tăng 26,23% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ suất lợi nhuận gộp của VNM trong quí 1 lên tới 30,61%. VNM luôn là doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận rất cao và đồng thời tăng trưởng mạnh trong nhiều năm qua.
Mức lợi nhuận vượt trội của VNM có được ngoài tính chất đặc thù của sản phẩm là ít chịu tác động bởi sự khó khăn của nền kinh tế còn do vị thế gần như độc quyền trong ngành. Thực vậy, hiện tại trung bình các sản phẩm sữa của VNM chiếm khoảng 40% thị phần cả nước, trong đó có một số mặt hàng chiếm tỷ lệ rất cao như sữa chua chiếm đến 90%, sữa đặc chiếm 75%.
Trong bối cảnh khó khăn vẫn có nhiều doanh nghiệp “lội ngược dòng” thu được lợi nhuận cao. Các doanh nghiệp này thường thuộc ngành nghề cơ bản và sản phẩm ít chịu ảnh hưởng bởi biến động kinh tế hoặc có lợi nhuận đột biến từ hoạt động tài chính.
Một doanh nghiệp lớn trên sàn khác cũng có kết quả kinh doanh tốt trong quí 1 là Tổng công ty cổ phần Phân bón và Hóa chất dầu khí (DPM). Lợi nhuận công ty mẹ quí 1 của DPM lên tới 961 tỉ đồng, tăng 69,19% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ suất lợi nhuận gộp của công ty trong quí 1 lên tới 55,33%, là tỷ lệ rất cao so bất kỳ doanh nghiệp sản xuất nào. Và cũng không có gì đáng ngạc nhiên nếu biết DPM chiếm khoảng 70% thị phần sản xuất và phân phối phân đạm. Hơn nữa mặt hàng phân bón cũng là một trong những ngành hàng ít chịu ảnh hưởng bởi các biến động về kinh tế.
Công ty sắp niêm yết là Tổng công ty Khí Việt Nam - PV Gas (GAS) cũng có lợi nhuận rất cao trong quí 1. Theo báo cáo tài chính của công ty mẹ thì lợi nhuận quí 1 của công ty lên tới 2.295 tỉ đồng. Sau khi niêm yết GAS là doanh nghiệp phi ngân hàng lớn nhất trên sàn. ROE quí 1 của GAS lên tới 9,04% là mức rất cao so với bất kỳ doanh nghiệp nào.
GAS và các công ty con, công ty liên kết gần như độc quyền trong ngành khí, từ chế biến, vận chuyển, nhập khẩu đến phân phối. Đó là chưa kể, từ đầu năm đến nay giá gas đã nhiều lần tăng mạnh mà theo tính toán của các chuyên gia thì giá gas bán lẻ trong nước cao một cách bất thường so với giá gas thế giới.
Quí 1 vừa qua thị trường chứng khoán đã tăng rất mạnh kéo theo lợi nhuận nhiều doanh nghiệp tăng đột biến. Điển hình là các công ty chứng khoán sau khi thua lỗ nặng trong năm 2011 đã có lợi nhuận cao trong quí 1. Chẳng hạn theo báo cáo tài chính công ty mẹ, lợi nhuận quí 1 của Chứng khoán Sài Gòn (SSI) đạt 212 tỉ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước lỗ 116 tỉ đồng. SSI có lợi nhuận lớn nhờ khoản hoàn nhập dự phòng đầu tư 235,89 tỉ đồng.
Tương tự, hàng loạt công ty chứng khoán khác như Chứng khoán TPHCM (HCM), Kim Long (KLS), Sài Gòn-Hà Nội (SHS) cũng thu được lợi nhuận lớn nhờ hoàn nhập dự phòng và kinh doanh chứng khoán.
Những doanh nghiệp có đầu tư tài chính cũng lãi to. Cụ thể như Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (REE) có khoản lợi nhuận sau thuế lên tới 255 tỉ đồng, cao gần gấp ba lần so với cùng kỳ do thu được khoản lời hơn 200 tỉ đồng từ việc thoái vốn khỏi Sacombank trong khi hoạt động sản xuất kinh doanh chính của công ty vẫn gặp rất nhiều khó khăn.
Cũng có không ít doanh nghiệp có lợi nhuận tăng đột biến từ việc bán tài sản. Lợi nhuận sau thuế quí 1 của VINGROUP (VIC) lên đến 842 tỉ đồng, cao gấp 22 lần so với cùng kỳ năm trước nhờ chuyển nhượng bất động sản (được cho là nhờ bán tháp B tòa nhà Vincom Center Hà Nội) thu về 1.333 tỉ đồng, trong khi giá vốn chỉ có 132 tỉ đồng.